Apple cũng không phải là người tiên phong trong việc thay đổi kiến trúc PC, nhưng tính đến hiện tại, họ là người duy nhất có thể thành công.
Tại WWDC diễn ra vào tháng 6 năm nay, Apple đã lần đầu tiên công bố kế hoạch ra mắt bộ vi xử lý dựa trên dòng chip do hãng tự phát triển. Điều này cho thấy Apple đã quyết định từ bỏ kiến trúc x86 của Intel và chuyển sang ARM. MacBook, một thiết bị tải nhẹ hơn sử dụng bộ vi xử lý Intel dựa trên x86, đã trở thành “vật thí nghiệm” quan trọng của sự thay đổi lịch sử này.
Đến ngày 11/11 vừa qua, chip máy tính tự phát triển đầu tiên của Apple, M1, đã chính thức ra mắt cùng với MacBook Air, MacBook Pro 13 và Mac mini. Liệu đây có phải là một bước đi chiến lược, góp phần thay đổi tầm nhìn của thị trường vi xử lý và thậm chí cả thị trường PC?
Tại sao PC dựa trên x86 chắc chắn phải đối mặt với những thay đổi?
Từ năm 2005, đây là lần thứ 3 Apple khởi xướng thay đổi kiến trúc trong lịch sử của hãng, cũng chính lần chuyển từ kiến trúc PowerPC sang kiến trúc Intel x86 đã khiến các sản phẩm Apple Mac mở ra 15 năm phát triển thần tốc. Dựa trên nền tảng của chip Intel và hệ điều hành riêng, máy Mac của Apple đã trở thành sự tồn tại duy nhất trên thị trường PC hiện tại khác với mẫu sản phẩm của Wintel (máy tính dùng chip Intel và hệ điều hành Windows).
Kể từ khi Apple sử dụng bộ vi xử lý Intel đã làm cho Mac đạt được sự phát triển chưa từng có, tại sao Apple phải đột phá vùng an toàn và tích cực tìm kiếm sự thay đổi? Tư duy cốt lõi là hệ sinh thái của Internet di động trong tương lai cần phải được tích hợp.
Ngoài ra, IoT, 5G và các kịch bản kết nối khác yêu cầu trao đổi thông tin và tích hợp sinh thái giữa các thiết bị trong tương lai, điều này chắc chắn sẽ yêu cầu chip phát triển theo hướng tiêu thụ điện năng thấp và đồng thời dữ liệu cao. Và vì đặc điểm dựa trên tập lệnh đơn giản, ARM không chỉ có thiết kế đơn giản hơn, hiệu suất lặp cao hơn mà còn có đặc điểm hiệu quả cao và tiêu thụ điện năng thấp, đặc biệt phù hợp với nhu cầu cuộc sống số của con người trong tương lai.
Mặt khác, kiến trúc x86 dựa trên một tập lệnh phức tạp. Mặc dù nó có một số lợi thế tính toán nhất định trong các yêu cầu tải nặng của trò chơi, kết xuất và hậu kỳ phim, nhưng bản thân chip kiến trúc x86 lại có thiết kế phức tạp, tiêu thụ điện năng tương đối cao, khó phát triển và tương đối chậm. Do đó, là một trong những phương tiện tương tác quan trọng hàng ngày của chúng ta, PC chắc chắn sẽ chuyển sang hướng tích hợp rộng rãi hơn. Thay đổi cấu trúc là một ngưỡng phải được vượt qua.
Liên minh Wintel không làm được, nhưng Apple thì khác
Trên thực tế, Apple cũng không phải là người tiên phong trong việc thay đổi kiến trúc PC, nhưng những người tiên phong đã thất bại, và Apple là người duy nhất có thể thành công.
Cách đây 8-10 năm, Microsoft và Intel đã nhận ra rằng x86 và ARM chắc chắn sẽ có tranh chấp về kiến trúc. Do đó, những chiếc Windows Phone mang thương hiệu Lumia đã ra đời. Intel cũng chủ yếu quảng bá điện thoại kiến trúc x86 với bộ vi xử lý Atom trước năm 2012-2015. Gần đây, Microsoft bắt đầu ra mắt Surface RT dựa trên kiến trúc ARM vào năm 2012 và lần đầu tiên đã thử chuyển đổi sinh thái từ PC sang di động.
Tất nhiên, chúng ta đều biết kết quả tiếp theo của những nỗ lực này. Với việc Intel từ bỏ hoàn toàn mảng kinh doanh bộ xử lý di động, Microsoft Windows Phone đã hoàn toàn biến mất khỏi thị trường và trải nghiệm của Surface không dựa trên x86 đã sụp đổ, hoàn toàn tuyên bố sự thất bại của những chuyển đổi tích hợp này.
Nhưng Apple thì khác. Điều quan trọng của Apple là hệ thống và hệ sinh thái nằm trong tay của chính họ. MacOS có thể chạy trên chip x86 hoặc chạy trên ARM thông qua sự thích ứng. Phần mềm quan trọng trong macOS cũng có thể được triển khai thông qua những nỗ lực có thể dự đoán được sự thích nghi. Những gì Apple phải làm chỉ là chờ đợi thời cơ, khi hệ sinh thái của Apple mở rộng, việc chuyển từ kiến trúc x86 sang ARM trở nên hợp lý.
Cảnh quan PC sẽ thay đổi?
Tất nhiên, hiệu năng của bộ vi xử lý là rất quan trọng, nhưng nếu trải nghiệm hiệu suất mà Apple mong đợi có thể đạt được trên sản phẩm đầu tiên, bước đầu của quá trình chuyển đổi kiến trúc sẽ được thực hiện.
Ngoài ra, để giúp các nhà phát triển nhanh chóng bổ sung phần mềm vào nền tảng kiến trúc mới, Apple cũng đưa ra một bộ giải pháp hỗ trợ cả kiến trúc x86 và kiến trúc ARM, chẳng hạn như Universal, Rosetta và ảo hóa. Thông qua các bộ công cụ này, các nhà phát triển có thể chuyển phần mềm hiện tại sang macOS dựa trên ARM trong thời gian ngắn.
Trong tương lai gần, ARM Mac chắc chắn sẽ được tích hợp sinh thái với iOS di động hiện tại. Các ứng dụng mới được tạo bởi các nhà phát triển sẽ có thể chạy trên cả iOS và macOS mà không cần gỡ lỗi phụ. Thiết bị đầu cuối PC và thiết bị di động sẽ trở nên mờ nhạt và hai thiết bị này sẽ hoàn toàn thống nhất. Khi đó, Apple thậm chí sẽ phát hành một hệ thống thống nhất.
Nhìn xa hơn về tương lai, Apple không cần tuân theo chu kỳ lặp đi lặp lại của Intel để phát hành các sản phẩm Mac mới. Đồng thời, do không cần duy trì chi phí công nghệ đã được cấp bằng sáng chế của kiến trúc x86, chip chỉ yêu cầu chi phí lắp ráp và chi phí tổng thể của thiết bị Mac cũng sẽ được giảm hơn nữa. Sau đó, để tăng sự phổ biến của chiếc PC hợp nhất này, Apple sẽ tung ra các thiết bị nhập khẩu với giá tương đối ưu đãi, để người tiêu dùng có thể có được trải nghiệm thống nhất chưa từng có thông qua hệ sinh thái sản phẩm của Apple, và dần thay thế các loại hiệu năng cao như iMac và Mac Pro.
Trên đây là kịch bản do Apple hình thành. Còn về việc kịch bản có phát triển suôn sẻ theo hướng mà Apple đề ra hay không thì còn phụ thuộc vào hoạt động tiếp theo của Apple và các nhà sản xuất PC khác. Ở giai đoạn này, e rằng không ai có thể đưa ra câu trả lời khẳng định, xét cho cùng thì ngành công nghệ là ngành phát triển nhanh nhất hiện nay. Nhưng miễn là đi theo hướng đã được thiết lập này, Apple chắc chắn là người có khả năng phá vỡ các rào cản của kiến trúc x86 và thay đổi thị trường PC.
